Vui Hoc

Bài viết này Vuihoc.vn sẽ hướng dẫn 1 cách chung nhất cho các sỹ tử về Chia sẻ soạn bài viết bài văn nghị luận số 3: Nghị luận văn học - soạn văn lớp 12 tập 1. Dưới đây sẽ khái quát Biện pháp thông qua hướng dẫn chữa đề trong sách giáo khoa, cùng theo dõi nhé!
hướng dẫn giải đề 1 trang 132 sgk ngữ văn 12 tập 1

a) Phân tích tính dân tộc trong bài thơ Việt Bắc của nhà thơ Tố Hữu - được biểu hiện cụ thể ở những phương diện nào? Trình bày và nêu dẫn chứng minh họa.

b) Phân tích tâm trạng của tác giả khi nhớ về miền Tây Bắc và những người đồng đội trong đoạn thơ:

"Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!
Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi
Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi
Mường Lát hoa về trong đêm hơi
Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm
Heo hút cồn mây súng ngửi trời
Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi
Anh bạn dãi dầu không bước nữa
Gục lên súng mũ bỏ quên đời!
Chiều chiều oai linh thác gầm thét
Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người
Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói
Mai Châu mùa em thơm nếp xôi."

(Quang Dũng, Tây Tiến - soạn văn lớp 12 tập 1)

Trả lời:

a. *Mở bài:

Giới thiệu ngắn gọn về tác giả, tác phẩm (hoàn cảnh sáng tác, cảm hứng nghệ thuật,...)

Trong bài thơ này người viết cần phải chỉ ra được tính dân tộc.

*Thân bài:

Giới thiệu thêm đôi nét về vị trí đoạn trích trong bài thơ Việt Bắc, đặc điểm phong cách sáng tác, tư tưởng nghệ thuật trong thơ Tố Hữu: Việt Bắc là 1 trong những tác phẩm thơ đỉnh cao nhất trong sự nghiệp thơ ca của tác giả Tố Hữu. Bài thơ là sự kết tinh từ tinh thần dân tộc đậm đà – một trong những phẩm chất được nổi bật lên trong phong cách thơ Tố Hữu.

Tinh thần dân tộc trong bài thơ Việt Bắc (Tố Hữu) đã được biểu hiện thông qua nội dung và những hình thức nghệ thuật có trong bài.

* Tính dân tộc được thể hiện trong nội dung:

Đề tài chia tay mang nhiều tính dân tộc: Cuộc chia tay giữa những người cán bộ làm cách mạng ở miền xuôi và các đồng bào dân tộc được thi sỹ ví như đôi bạn tình.

Chủ đề bài thơ mang đậm tính dân tộc:

Dựng lên một bức tranh thiên nhiên, cuộc sống Việt Bắc hết sức chân thực, sống động, nên thơ, gợi cảm (một bức tranh tứ bình về thiên nhiên và con người nơi đây). một hiện thực sôi động hào hùng của cuộc kháng chiến (“Những đường Việt Bắc của ta, dạo miền ngược,… thêm trường các khu…”)

Khẳng định được nghĩa tình gắn bó thắm thiết của những con người Việt Bắc, với nhân dân và với đất nước. Đó là ân tình cách mạng mà sâu hơn là truyền thống đạo lý thủy chung của dân tộc ta… Đây cũng là lẽ sống, một tình cảm lớn tập trung trong thơ của Tố Hữu.

*Tính dân tộc được biểu hiện trong các hình thức nghệ thuật

Tác phẩm là sự hòa quyện của tính cổ điện với thể thơ lục bát với sự giản dị, mộc mạc, chân phương của những người nông dân và màu sắc hiện đại trong sự sống động của con người và cảnh vật.

Tác giả cũng đã vận dụng hiệu quả lời ăn, tiếng nói giản dị của nhân dân trong đời sống và ca dao (Tiêu biểu là đại từ “ta” – “mình”)

Với giọng thơ tâm tình, ngọt ngào, tha thiết làm sao được thể hiện trong các đại từ “ta” – “mình”, với các điệp ngữ “mình đi”, “mình về”, các tiểu đối, hệ thống từ láy: “tha thiết”, “bâng khuâng”,…

*Kết bài: bài thơ Việt Bắc thể hiện được tính dân tộc đậm đà từ nội dung trữ tình tới nghệ thuật trữ tình. Do đó, bài thơ dễ dàng tạo được tiếng nói đồng cảm, đồng tình của người đọc.

b. Dàn ý:

*Mở bài:

Giới thiệu đôi nét về tác giả, tác phẩm (hoàn cảnh sáng tác, cảm hứng nghệ thuật,...)

Chỉ ra vị trí của đoạn trích trong bài thơ kết hợp nội dung tóm tắt của đoạn trích

*Thân bài:

Trong hoàn cảnh nhà thơ Quang Dũng bị chuyển sang đơn vị khác, nỗi nhớ thương đoàn quân Tây Tiến, những ngày tháng đồng hành, trải qua khó khăn ngọt bùi cùng đồng đội, những khó khăn vất vả nơi chiến trường khốc liệt và nét đẹp nên thơ trữ tình của miền đất Việt - Lào là nguồn cảm hứng cho tác giả viết nên bài thơ Tây Tiến.

Hai câu thơ phần đầu là những dòng cảm xúc của tác giả, nỗi niềm nhớ thương về quân đoàn Tây Tiến và cảnh vật vùng quê “Sông Mã” thân yêu:

+ Những cánh rừng, rặng núi từ lâu đã những địa điểm mà đoàn quân Tây Tiến ngày ngày đi qua, nó đã thấm sâu vào tiềm thức của mỗi người lính về hành trình hành quân của họ. Vậy nên, đột ngột một ngày, họ phải rời xa những chốn thân yêu thì chắc hẳn nỗi nhớ là chẳng thể xiết.

+ Nỗi nhớ được thể hiện thông qua câu cảm thán “Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!”, dấu chấm than như 1 lời thở dài như thể hiện niềm tiếc nuối.

+ Từ láy “chơi vơi” thể hiện nỗi nhớ da diết, cháy bỏng như có hình, có khối gợi lên một không gian bao la, thời gian sâu thẳm.

2 câu thơ sau: Hình ảnh núi rừng trùng điệp, hoang sơ và con đường hành quân gian khổ của người lính

+ Hình ảnh dốc, đèo, vực thẳm, rừng dày và con đường hành quân chênh vênh dần hiện ra

+ Những địa danh: Sài Khao, Mường Lát gợi lên không gian hoang sơ nơi xứ lạ

+ Cảm giác mệt mỏi của người lính như được xua đi bởi hình ảnh đầy thơ mộng trong đêm của Mường Lát.

+ Câu thơ “Mường Lát hoa về trong đêm hơi”: tạo ra nhiều nét nghĩa khác nhau, trong đó có thể hiểu đây là cách tả cảnh đoàn quân đốt đuốc đi trong đêm mịt mù hơi sương trông như những bông hoa.

+ Thanh bằng: gợi cảm giác lâng lâng, chơi vơi, tài hoa và lãng mạn. Khung cảnh núi rừng hiểm trở

4 câu thơ miêu tả sự trắc trở, khó khăn về địa hình nơi hành quân của đoàn quân Tây Tiến

+ Hai câu đầu: diễn tả độ cao ngất trời vào sự chênh vênh heo hút của núi đèo Tây Bắc.

Từ láy tạo hình: “khúc khuỷu”, “thăm thẳm”, “heo hút” …được sử dụng với mật độ cao

Thủ pháp điệp từ, đối lập được khai thác triệt để

“Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm”: nghe như tiếng thở nặng nhọc của người lính.

Heo hút cồn mây súng ngửi trời: “ngửi”, “súng ngửi trời” được sử dụng rất bạo, có tính tinh nghịch thể hiện tâm hồn lạc quan yêu đời, thách thức với gian khổ, hiểm nguy của người lính

+ Hai câu sau:

Câu thứ ba có sự ngắt nhịp ở giữa như bẻ đôi ⇒ diễn tả hai sườn núi vút lên, đổ xuống gần như thẳng đứng

Câu thơ thứ tư toàn thanh bằng ⇒ tạo cảm giác lâng lâng, chơi vơi

Hình ảnh người lính và kỉ niệm tình quân dân thông qua 2 câu thơ

“Chiều chiều oai linh thác gầm thét

Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người”

+ Nối tiếp mạch cảm xúc về thiên nhiên Tây Bắc và hình ảnh người lính được hiện lên rõ hơn

+ Tây Bắc dữ dội, hoang sơ, không chỉ được mở rộng ra theo chiều không gian: theo những địa danh xứ lạ như Sài Khao, Mường Lát mà còn được kéo dài theo chiều dài thời gian: chiều chiều, đêm đêm ⇒ dường như nơi đây chỉ có thác gầm và cọp thét suốt ngày đêm.

- Vẻ đẹp của hai câu cuối: Sự bừng tỉnh khỏi kỷ niệm của tác giả, quay về hiện thực với nỗi nhớ tha thiết, nồng nàn, nhớ tình quân dân ấm nồng với nắm xôi, hương lửa những ngày còn chiến đấu.

*Kết bài:

Nêu tóm gọn nội dung và nghệ thuật của 14 câu thơ đầu:

+ Hình ảnh núi rừng Tây Bắc hùng vĩ, đầy hiểm nguy nhưng cũng rất nên thơ

+ Hình ảnh đoàn quân trên đường hành quân mang vẻ đẹp bi tráng.

Gợi mở thêm vấn đề bằng cách liên hệ với các tác phẩm cùng thời kỳ, các tác giả có cùng tư tưởng.

Trên đây là Nắm bắt soạn bài viết bài văn nghị luận số 3: Nghị luận văn học. Bên cạnh đó, các bạn có thể tham khảo thêm rất nhiều tài liệu Soạn văn 12 trên website Vui học cũng như rất nhiều tài liệu ôn thi tốt nghiệp THPT các môn. Chúc các học sinh đạt kết quả cao trong các kì thi sắp tới.

Xem chi tiết tại :

https://vuihoc.vn/tin/thpt-soan-bai-viet-bai-van-nghi-luan-so-3-nghi-luan-van-hoc-1769.html